صفحه محصول - پاورپوینت درس سوم علوم و فنون ادبی 3 مراعات نظیر، تلمیح و تضمین

پاورپوینت درس سوم علوم و فنون ادبی 3 مراعات نظیر، تلمیح و تضمین (pptx) 26 اسلاید

دسته بندی : پاورپوینت

نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد اسلاید: 26 اسلاید

قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :

درس سوم علوم و فنون ادبی (3) مراعات نظیر، تلمیح و تضمین بدیع بدیع در لغت به معنی تازه و نو است. در ادب فارسی به مجموعه آرایه هایی گفته می شود که بر زیبایی لفظی و معنایی سخن می افزایند. انواع بدیع بدیع لفظی بدیع معنوی آرایه هایی که با تغییرات آوایی و موسیقایی سر و کار دارند؛ مثل: سجع، جناس، ترصیع و... آرایه هایی که از لطف تعبیر و زیبایی معنی به وجود می آیند؛ مانند: اغراق، ایهام، تضاد و ... مراعات نظیر در لغت مراعات به معنی تناسب ها و هماهنگی هاست و در اصطلاح ادبی آوردن واژه هایی در سخن است که با هم ارتباط معنایی (غیر از تضاد) داشته و یادآور یکدیگر باشند. زیبایی آفرینی مراعات نظیر در تعامل واژه هاست که خواننده از دریافت این ارتباط معنایی لذت می برد. مثال من مسلمانم، / قبله ام یک گل سرخ / جا نمازم چشمه ، مهرم نور / دشت سجاده من در این شعر واژه های مسلمان، قبله، جانماز، مهر و سجاده ارتباط معنایی دارند. می توان گفت زیبایی و تناسب معنایی که در شعر وجود دارد، از هم نشینی این واژه ها به وجود آمده است. در لغت به معنی اشاره کردن با گوشه چشم است و در اصطلاح ادبی، آن است که سخنور در کلام خویش، به داستان، آیه، حدیث و مثل اشاره کند. تلمیح، گنجاندن یک مفهوم بلند در سخنی کوتاه است که معانی بسیار را در کمترین واژه ها جای می دهد و این ایجاز از جهت هنری بسیار مهم و قابل توجّه است. تلمیح مثال: این مه که چون منیژه لب چاه می نشست گریان به تازیانه افراسیاب رفت در این بیت شاعر با آوردن واژه منیژه، تمام داستان بیژن و منیژه را در ذهن خواننده تداعی می کند و یادآوری داستان سبب لذت بیشتر خواننده می گردد. تضمین در لغت به معنی ضمانت کردن و متعهد شدن به انجام کاری است. در علم بدیع، آوردن آیه، حدیث، مصراع، بیت، یا سخن دیگری را در شعر یا کلام تضمین گویند. در تضمینِ شعر یا سخن دیگران، گاه به نام آن شاعر یا نویسنده اشاره شده و گاه نیز نام او به دلیل شهرت نیامده است. شاعر با استفاده از سخن دیگران یا آیه و حدیث می تواند مقصود خود را بهتر بیان کند و با ایجاد تنوع در ذهن خواننده، سبب التذاذ وی گردد، همچنین آگاهی خود را از موضوعات مختلف به بهترین وجه نشان دهد. به نمونه های زیر توجه کنید: حافظ از جور تو، حاشا که بگرداند روی من از آن روز که در بند توام، آزادم حافظ در این بیت مصراعی از بیت سعدی را تضمین کرده است. بهر این فرمود رحمان ای پسر «کلّ یومٍ هو فی شأن» ای پسر (مولوی) مولوی برای بهتر ادا کردن مقصود خویش، آیه ای از قرآن را تضمین کرده است و موجب تنوع کلام شده است. رویش بی معرفت نیارامد تا فقرش به کفر انجامد ؛ «کادَ الفقرُ أن یکونَ کفرًا » (سعدی) «کادَ الفقرُ أن یکونَ کفرًا»[نزدیک است که تهیدستی به بی دینی انجامد.] سعدی این حدیث را در سخن خویش تضمین کرده است. او با استفاده از این حدیث به بهترین شکل، ارتباط بین کفر و فقر را نشان داده است.